Yazar Hıdır Aytaç'ın, "Dersim'de Kırmanciye Sistemi" isimli kitabı Peri Yayınları'ndan çıktı. "Bu kitabı, hem Kırmanciye ve hem de 1937-1938 Dersim soykırımı acılarını bana anlatan babam Davut Aytaç'a atfediyorum" diyen Aytaç, Dersim'deki tarih, inanç, kültür ve doğa konularını yerelden bir bakış ile ele alıyor.
Kırmanciye, tarihi, kültürü, inancı ve doğası ile Anadolu'da insanca umutların yeşerdiği bir adadır. Bu ada, tarihin her döneminde abluka altında kaldı, kıyımlara uğradı. Kırmanciye bugün de abluka altında, Kırmanciye'nin dili, inancı, kültürü, doğası yok olmakla karşı karşıyadır. Bu kitap, yok olmakta olan Kırmanciye'ye bir kapı, bir pencere açıyor, bir ışık tutuyor.
Kitaba ilişkin kısa bir değerlendirme yapan Hıdır Aytaç, "Değerli dost ve arkadaşlar üzerinde hayli çalıştığım emek verdiğim Kırmanciye kitabım bugün elime ulaştı. Hem sağlık sorunları ile hem de bir kitabımı çıkarabilmem bana iyi bir moral oldu. Kırmanciye kitabımı Peri yayanlarında çıkardım. Kitabı isteyen arkadaş olursa telefonla benimle irtibat kurabilir. Hepinize sevgi ve selamlarımla" dedi.
HIDIR AYTAÇ KİMDİR?
1947 yılında Dersim'in Barge köyünde doğdu. İlk, orta ve liseyi Dersim'de bitirdi. O yıllarda '68 Hareketi, sol düşünce ve mücadele ile tanıştı. 1987 yılında İHD üyesi oldu. 1992 yılında Memurlar Sendikası'nda idareci oldu, ardından da İzmir'e sürgün edildi. 1995 yılında İzmir Tuncelililer Derneği'ne üye oldu. Anadili Kırmancki ile ilgilendi. 1997 yılında İzmir İnsan Hakları Derneği'nde yönetici oldu, iki yıl bu demekte çalıştı. 1999 yılında Dersim'e geri döndü. 2007 yılına kadar Dersim'de parti idareciliği ve il başkanlığı görevinde bulundu.Yazıları Zülfikâr dergisinde yayımlandı, Munzur Haber gazetesinde muhabirlik yaptı, yazılar yayımladı. Dersim'in kültürü ve gelenekleri üzerine Dersim yaşlıları ile röportajlar yaptı, duyduklarını kaleme aldı. Dersim ile ilgili dört kitabı yayımlandı. Siyasi takibat nedeniyle yurtdışına çıktı. Halen Almanya'da yaşamını sürdürüyor.
"Kırmanciye sistemi" bilimsel değil..Kırmançki sözünü Dersimliler söylememiş yabancılar söylemiş..Kırmanç ve kırmançki kavramları bilimsel değildir.Dersim'deki Kürtler Dımilki diyor bizim dilimize..Kırdaşki kavramı da bilimsel değildir.Neden diğer illerde Zazaca konuşanlar diline kırmançki demiyor. Dersimliler ile aynı dili konşuyor,ama kırmançki demiyor.
Olay tek başına dil değil çünkü bir yaşam tarzı . İnanış farkı var . Aynı dili konuştuğun insanlar yeri gelince senin kurbanını niyazını kabul etmeye biliyor . Bunun bilimsel açıklamasını öğrene bildiniz mi :))
Etnik yapı önemlidir.Aynı dili konuşanlar aynı soya tekabül eder.İnanç bireyseldir ve inanç belirleyici değildir.Kültürel farklılıklar olabilir..Aynı dili konuşan etnik gurup içinde farklı siyaset ve farklı inanç olabilir..Önemli olan dildir...Antropolojik yapı önemlidir..Kültürel farklılıklar eğitimli toplumlarda geçerli değil..
Beğen (6) Beğenmedim! (0)