KHAL U VEYVEK

Miladi takvimine göre Aralık'ın son haftası 12 Ocak tarihleri arasında gençler toplanır.

Gençlerden biri yaşlı bir dedenin elbiselerini giyer ve kendisini ihtiyara benzetmek amacıyla koyun tüyünden beyaz sakal yapardı. Diğer genç ise yaşlı bir ninenin elbiseleri giyerek, başına tülbent takardı. Her ikisi de tam ihtiyar gözükmek için bellerine çaput bağlarlardı. Evden çıktıklarında "khal" yaşlı dedenin kara lastiğini,  "veyvek" ise yaşlı bir ninenin renkli lastiğini giyip ve kol kola girerek boynu bükük şekilde ev ev gezerlerdi. Yanlarında da yüzünü siyaha boyamış sağdıç bulunurdu. Her eve gittiklerinde kapı önünde halay çekerek kapıyı çalarlardı. Kapıya çıkan hane halkına

Khal:

"Dam u dam"

Ev halkı:

"Piyê to kam"

Khal: 

"Piyê mı xıncira xam"

Ev halkı:

"Maya to kam"

Khal:

"Maya mı pantila vaşi, mı eşta kıştay kaşi"

Ev halkı giderdi evde ellerinde ne varsa getirirlerdi "khal u veyvek "e verirlerdi sağdıçta  çuvala koyardı bu şekilde tek tek ev gezerlerdi. Bütün evleri gezip bittirdikten sonra bir yerde toplanırlardı ana dilimiz #zazaca da türküler söyleyip halay çekerlerdi. Khal halay çekerken biri gizliden veyvek'ı alıp kaçırırdı. Khal etrafına bakar yanında Veyvek'i görmediği zaman elindeki çubuğuyla kaçıranın peşine verip, elindeki sopuyla kaçırana vurarak Veyvek'i alıp gelirdi. Bu bir şenlik şeklinde devam ederdi. Ve daha oradakilere giderek turesini açardı bazıları para bazıları da cebinde ne varsa koyarlardı. Orada bulunan çocuklara bir şeyler verdikten sonra toplanarak bir fakirin evine doğru yol alırlardı. Ha şunu da unutmayayım yolda gördüğü çocuklara torbasından bir şey vererek onları mutlu ederlerdi. Fakir birinin evine geldiklerinde oradakiler topladıkları ile  "esid u zervet" yapardı ev halkı onlara. Gençler ve ev halkı beraber yerdi ve fazla kalan bir çok malzemeyi de fakir aileye bırakıp giderlerdi.

Daha sonra köy meydanında toplanırlardı ve Zazaca şarkılar söyleyerek halaylar çekerlerdi.  Halayları bittikten sonra herkes sessiz sedasız evine giderdi...

NOT: O zaman Noel nedir  bilmiyorken ve bunu her sene yapardık ama daha sonra bazı kendine dindarım diyenler dediler ki bu Noel'dir. Allah xeyrınızı almaya o zaman bu halk noel moel nedir bilmiyorken bu kültürü yaşatırdı. Şimdi mutlu musun "Gizli Noelciler"